Doelstelling Parijs verdwijnt uit zicht

Het is volkomen duidelijk: de temperatuurstijging sinds de industriële revolutie rond 1900 is veroorzaakt door menselijk handelen. Niet alleen warmer, maar u ondervindt het zelf: ook extremer weer. Zó regent het hier dagenlang achter elkaar en zó schijnt de zon alsof het hoog zomer is. In Amerika veroorzaken tornado’s 11 doden en zitten 300.000 mensen urenlang zonder stroom, terwijl nog geen maand geleden dikke lagen sneeuw het landschap in een zwart-witfoto veranderde. Het rapport is een samenvatting van een samenvatting van drie rapporten die weer een samenvatting waren van 14.000 wetenschappelijke rapporten.

Daarom heet het rapport ook “Synthesis report”. Het bevat soms onbegrijpelijke zinnen. Bijvoorbeeld wat betekent “ongelijke historische en voortdurende bijdragen” in de volgende zin? “De wereldwijde uitstoot van broeikasgassen is blijven toenemen als gevolg van niet-duurzaam energieverbruik, met ongelijke historische en voortdurende bijdragen.” Ze zullen met “historische en voortdurende bijdragen” waarschijnlijk bedoelen dat er in feite steeds een toename was, maar dat die toename niet steeds even sterk was.

Er staan er ook hoopvolle zinnen in. Deze bijvoorbeeld (vrij vertaald):

Er zijn overal veel plannen gemaakt om de uitstoot te verminderen. Die plannen zijn deels ook al uitgevoerd. Dat heeft de uitstoot aantoonbaar doen verminderen, hoewel niet alle ingevoerde maatregelen even effectief bleken.
Sinds het vorige rapport is er veel nieuw beleid gekomen en er zijn nieuwe wetten aangenomen om de klimaatverandering tegen te gaan.

Maar er zijn ook zinnen die beangstigend zijn:

De opwarming zal ruim 5 ^oC bedragen, bij het huidige beleid.
De gevaren verbonden aan een bepaald aantal graden temperatuurstijging zijn een aantal malen ernstiger dan men bij het vorige IPCC-rapport nog dacht.
De gevaren van klimaatverandering en andere gevaren kunnen elkaar gaan versterken. Deze gecombineerde gevaren zijn complexer en daardoor moeilijker te beheersen.
Sommige toekomstige veranderingen zijn onvermijdelijk en/of onomkeerbaar.

Recent publiceerde het VN-klimaatpanel het nieuwste rapport. Waar letten de wetenschappers op om de veranderingen met zekerheid vast te stellen? Een van die indicatoren is de hoeveelheid broeikasgas in de atmosfeer, uitgedrukt in equivalenten CO₂. Zie afbeelding.

*Sterke schommeling in CO2 uitstoot, het lijkt op een stinging met een beetje goede wil kun je er ook een stabilisatie in zien. Maar de uitstoot moet juist naar nul om effect te hebben.*

Het klimaatakkoord van Parijs dat in 2015 tot stand kwam, hield in dat de stijging van de temperatuur onder de 2 graden zou blijven en liefst niet meer dan 1,5 graad. Een hoopvolle zin in het huidig IPCC-rapport is: “Sinds 2015 is door groene ingrepen de CO₂-emissie teruggedrongen.” De groene ingrepen richten zich vooralsnog op het niet toenemen van de uitstoot, terwijl actief CO₂ uit de lucht gehaald zou moeten worden. De techniek daartoe bestaat, maar wordt nog nauwelijks toegepast.

De recente opdrijving van de energieprijzen heeft ons tot zuinigheid gedwongen, met een afname van de CO₂-emissie tot gevolg. Maar er zijn ook mensen die uit die zuinigheidsoverwegingen hout zijn gaan stoken. Zonde, want hout moet hout blijven: het moet de, in al die jaren dat de boom oud is, opgeslagen CO₂ vasthouden. Bovendien bevatten de rookgassen vervuilend fijnstof.

“De tijdbom van het klimaat tikt onheilspellend”, zei VN-chef Guterres als reactie op het nieuwe rapport. Guterres: “De mensheid begeeft zich op dun ijs. En dat ijs smelt snel.” Het rapport zegt het zo: “Er is een zich snel sluitend venster van kansen om een leefbare en duurzame toekomst voor iedereen veilig te stellen.”

H. Jorna.