Solar Heat voor Industriële Processen

De wereldmarkt voor zonnewarmte voor de industrie (Solar Heat for Industrial Processes SHIP) is de afgelopen twee jaar verdrievoudigd. De groei kwam voor een groot deel voor rekening van geconcentreerde systemen. Spanje en Nederland zijn de grootste leveranciers van zonnewarmtesystemen. Het aandeel van de concentrerende systemen nam sterk toe. Parabolische troggen, Fresnel-collectoren of concentrerende schotelcollectoren werden gebruikt in 43% van de nieuw geïnstalleerde SHIP-capaciteit. Ter vergelijking: in 2022 was dit slechts 16%. Het onderzoek werd uitgevoerd door het Duitse bureau Solrico en ondersteund door Natural Resources Canada.

Ongeveer 70 technologieleveranciers en projectontwikkelaars uit 26 landen over de hele wereld namen dit jaar deel aan de SHIP-enquête. De gegevens uit de enquête zullen de komende weken worden gebruikt om de SHIP Turnkey Supplier World Map bij te werken. Als onderdeel van de revisie zullen de nieuwe fabrieken worden toegevoegd als referenties voor de specifieke projectontwikkelaars en zullen hun portfolio’s worden bijgewerkt. Voor alle bedrijven is er informatie over de vraag of ze collectortechnologie produceren en zo ja, welke soort, en of ze warmteleveringscontracten aanbieden.

De implementatiegraad van de SHIP-specialisten bleef hoog. Voor 2023 konden 26 ontwikkelaars ten minste één voltooid project melden, op een vergelijkbaar niveau als in 2022 met 25 bedrijven. In voorgaande jaren waren er echter slechts 19 (2021) en 17 (2020) bedrijven met opleveringen.

Top SHIP-markten 2023: Nederland, Mexico, Duitsland, China en Frankrijk. Landen met gemiddeld kleinere fabrieken domineren hier duidelijk. De belangrijkste Europese landen zijn vooral de landen die steunsystemen hebben ingevoerd: Nederland (Subsidieregeling Investeringen Duurzame Energie – ISDE), Duitsland (Energie-efficiënte economie), Frankrijk (Ademe), Oostenrijk (Klimaat- en Energiefonds) en Spanje (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling).

De Nederlandse systeemaanbieders wisten hun topaantal systemen uit 2022 (38 systemen) te overtreffen en realiseerden in 2023 43 systemen, 37% van de systemen wereldwijd. Aanbieders verwachten echter dat de vraag dit jaar zal dalen omdat de subsidiepercentages aanzienlijk zijn verlaagd. In Oostenrijk en Duitsland was het grote aantal SHIP-projecten in 2023 voornamelijk gebaseerd op luchtdroogsystemen voor landbouwproducten en hout – een toepassing die in 2023 in hun beide nationale financieringsprogramma’s is opgenomen. Vermeldenswaard is ook het 1,5 MW vacuümbuiscollectorsysteem, dat sinds november 2023 gas verwarmt in een gasdrukregelsysteem. Na een planningsfase van vijf jaar is dit nu een van de grootste SHIP-fabrieken in Duitsland. Mexico en China behoren al lang tot de topmarkten van SHIP, zelfs zonder directe subsidies, maar dankzij zeer kosteneffectieve systemen.

Om de wereldwijde SHIP-markt volledig te kunnen beoordelen, moet u ook kijken naar figuur 2, waarin de toplanden zijn gerangschikt op basis van nieuw geïnstalleerde capaciteit. Hier loopt Spanje ver voor op de rest met 49 MW, gevolgd door Frankrijk en China, elk met 11 MW. De goede prestaties van de Spaanse markt in 2023 zijn te danken aan de subsidieregeling voor thermische energieproductie die in 2022 werd gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Op dat moment werden 51 commerciële thermische zonne-energieprojecten met in totaal 61 MW gehonoreerd. Vorig jaar zijn in Spanje enkele zeer grote projecten uit deze financieringsronde van start gegaan.

Frankrijk stootte de VS van de tweede plaats in de ranglijst wat betreft de grootste nieuwe SHIP-capaciteit. Dit is het resultaat van de ingebruikname van de 10,5 MW-centrale van de zuivelfabriek Lactalis in Verdun. De Franse projectontwikkelaar New Heat heeft er een vlakkeplaatcollectorveld geïnstalleerd en exploiteert het als energieservicebedrijf voor het voorverwarmen van verse lucht die de hoofdsproeidroogtoren voedt.

De Amerikaanse markt stelde in 2023 teleur met slechts twee nieuwe systemen, hoewel zeven bedrijven op de SHIP-wereldkaart staan. Vorig jaar werd echter een groter systeem (2,8 MW) met vlakke plaatcollectoren in gebruik genomen bij de fabrikant van metalen blikjes Ball in Californië. Het project werd gezamenlijk afgerond door Solid Solar Energy Systems uit Oostenrijk en Tigi Solar uit Israël.

Trends in de vooruitzichten voor industriële zonnewarmte werden bevestigd. De eerste Solar Industrial Heat Outlook die in september 2023 werd gepubliceerd, beschreef twee fundamentele trends: het aandeel geconcentreerde collectoren zal stijgen en meer ontwikkelaars zullen warmteleveringscontracten afsluiten, voornamelijk voor grootschalige industriële warmtecentrales op zonne-energie. Beide trends werden bevestigd door de huidige wereldmarktenquête.

In 2023 zijn zes grootschalige projecten met een totaal vermogen van 52 MW gerealiseerd met warmteleveringscontracten. De overige installaties zijn gerealiseerd op basis van turnkey leveringscontracten. Het aandeel van de thermische zonne-energie dat als energiedienstenbedrijfsmodel werd gerealiseerd, bedroeg dus 55%, wat aanzienlijk hoger is dan in voorgaande jaren (2% in 2022 en 33% in 2021).

De trend naar oplossingen met geconcentreerde collectoren is duidelijk te zien in figuur 3. Het toont de verdeling van collectortechnologie binnen de totale nieuw geïnstalleerde SHIP-capaciteit van 94 MW wereldwijd. De drie geconcentreerde collectortechnologieën zijn goed voor 43 % van de wereldmarkt, aanzienlijk meer dan in 2022, toen slechts 16 % van de wereldmarkt bestond uit concentrerende systemen.

Hoewel vlakkeplaat-collectoren in bijna de helft van de nieuwe projecten in de wereld werden gebruikt (61 systemen), kromp hun procentuele aandeel tot 12%. In 2022 was dat nog 39%. Luchtcollectoren kenden een grote groei en waren vorig jaar goed voor 17% van de wereldmarkt (11% in 2022). Dit was vooral te danken aan de grote projecten in Spanje, maar de groei zal de komende jaren niet per se aanhouden.

Naar oorspronkelijk artikel: The Netherlands and Spain drive SHIP market 2023 in solarThermalWorld.org

van Bäbel Epp

Websites van bedrijven die in dit nieuwsbericht worden genoemd:

Solrico: https://www.solrico.com
Industriële warmtevooruitzichten voor zonne-energie: https://solarthermalworld.org/news/promising-solar-industrial-heat-outlook-2023-2026
SHIP-leverancier Wereldkaart: http://www.solar-payback.com/suppliers/
Kalido voormalige TCT: https://www.truesolarpower.es/
Azteq: https://azteq.be/
Solatom: https://solatom.com/
Solarwall Spanje: https://www.solarwallspain.com/
Nieuwe warmte: https://newheat.com/en/
Solide zonne-energiesystemen: https://www.solid.at/en/www.g
Tigi Solar: https://www.tigisolar.com/
G2 Energie: https://g2energy.nl/